Článek prezentuje výsledky výzkumu predispozice a geneze dvou pseudokrasových jeskyní v Labském dole v Krkonoších. Krakonošova klenotnice má délku 102 m a je mnohými autory považována za kombinovanou suťovo-rozsedlinovou jeskyni. Jeskyně Lomená dosahuje délky 9,5 m a je považována za jeskyni rozsedlinovou. Při novém výzkumu jsme se zaměřili na podrobnější detekci jejich predispozic a geneze. Pomocí geologického kompasu jsme naměřili parametry 257 puklinových ploch a detekovali jsme 23 zlomových ploch, některé se striacemi (rýhami). V programu Dips 6.0 jsme analýzou puklin modelovali predispozice lokalit ke svahovým pohybům typu planárního sesouvání a flexurního odklánění, analýzou průsečíků puklinových ploch potom přímého a šikmého odklánění. Modelování ukázalo, že zatímco skalní svahy v okolí jsou náchylné k odklánění, tento pohyb v případě Lomené jeskyně již proběhl a dal za vznik podzemnímu prostoru. Roli zde hrálo pravděpodobně také planární sesouvání. Krakonošova klenotnice má složitější genezi. Ačkoliv se zdánlivě vytvořila odkláněním bloků směrem po svahu, její vznik je třeba spojovat s opačným mechanismem, tedy zpětným rotováním bloků směrem do svahu a jejich subsidencí (poklesem) do uvolněného prostoru. Tento scénář předpokládá existenci rotační smykové plochy. Krakonošova klenotnice je tedy rozsedlinovou jeskyní, která vznikla působením rotačního sesuvu. Obě jeskyně můžeme tedy klasifikovat jako rozsedlinové. Jejich vznik je predisponován kombinací litologických a topografických parametrů.
This paper presents the results of research on the predispositions and genesis of two pseudokarst caves in the Labský důl valley in the Giant Mts (the Krkonoše Mts, Czechia). The Krakonošova klenotnice cave has a length of 102 m and is classified as a combined talus-crevice-type cave by many authors. The Lomená cave reaches 9.5 m length and is considered as crevice-type cave. Recent research was focused on the detailed detection of their predispositions and genesis. We measured parameters of 257 joints by the geological compass. 23 fault surfaces were detected, some of them with striations. The predispositions to particular types of movements (planar sliding, flexural, direct and oblique toppling) were modeled in Dips 6.0 software. According to the results, the slopes surrounding the caves are prone to toppling movement. The Lomená cave was formed by a toppling movement with the influence of planar sliding. The Krakonošova klenotnice cave has a more complex genesis. Although the cave was apparently formed by the downslope toppling movement of rock blocks, its genesis should be connected with the back rotation of blocks towards the slope together with their subsidence into the relaxed space. This scenario assumes the existence of rotational sliding surface. Thus, the Krakonošova klenotnice cave is considered to be a crevice-type cave resulting from the activity of a rotational landslide. Both caves are of the crevice type. The origins of both caves are predisposed by the mixture of lithological and topographical parameters.