The main objective of the study was estimation of climate impact of the Karkonosze Mts. on the tree ring dynamics of dwarf pine (Pinus mugo Turra). The empirical equation describing the relation between selected meteorological elements and seasonal tree ring growth was obtained on the basis of long term meteorological data and dendrological samples from Mt Szrenica (1362 m asl, Karkonosze Mts.) for years 1961-1997. The thirty meteorological elements that can determine the dwarf pine growth were qualified arbitrary. The selected quantities were verified and the multiply regression was estimated on the basis of elements indicating statistical importance. It was noted that seasonal dynamics of tree ring growth determined by thermal, humid and solar conditions of vegetation period are enough expressed by mean temperature of summer, next by total sunshine duration and precipitation of this season. The radial growth usually starts in June and it is determined by sum of sunshine duration and by near ground minimum temperature. The high sums of precipitation can play a negative role during July and August. A marked influence of near ground minimum temperature in September (more powerful than in June) indicates growth activity in this month. A slight impact of previous fall weather was noticed but its role should be discussed in the future.
Celem badań była ocena wpływu warunków klimatycznych wierzchowinowej strefy Karkonoszy na kształtowanie się przyrostu radialnego kosodrzewiny (Pinus mugo Turra). Na podstawie wieloletnich danych meteorologicznych ze Szrenicy (1961-1997) oraz prób dendrologicznych pobranych na terenie Obserwatorium (1332 m n.p.m.) uzyskano empiryczne równanie opisujące związek pomiędzy wielkościami meteorologicznymi a sezonową dynamiką rocznych przyrostów radialnych kosodrzewiny (Pinus mugo Turra). Arbitralnie określono 30 wielkości klimatologicznych (z wielolecia 1961-1997) mogących wpływać na sezonową dynamiką przyrostów radialnych. Zestawione wielkości poddano analizie statystycznej, zweryfikowano ich rolę, a z istotnych elementów zbudowano równanie regresji wielokrotnej. Stwierdzono, że sezonową dynamikę przyrostu radialnego kosodrzewiny kształtują warunki termiczno-wilgotnościowe i radiacyjne sezonu wegetacyjnego dość dobrze wyrażone przez średnią temperaturę lata kwartałowego oraz sumy usłonecznienia i opadu. Przyrost radialny rozpoczyna się zwykle w czerwcu i wtedy o przyroście drewna juwenilnego decyduje ilość energii słonecznej wyrażona jako uslonecznienie oraz minimalna temperatura przy gruncie. Dostrzeżono negatywne oddziaływanie opadów atmosferycznych w lipcu i sierpniu oraz wpływ warunków pogodowych sezonu poprzedzającego przyrost. Stwierdzono silną zależność przyrostu od przygruntowej minimalnej temperatury we wrześniu (większa niż w czerwcu - miesiącu najintensywniejszego przyrostu), co wskazuje, że jeszcze we wrześniu trwa przyrost radialny.